Hamilelik Nedeni ile İş Akdi Feshi
1.GENEL OLARAK
İş hayatında sıklıkla rastlanılan sorunlardan biri hamilelik nedeniyle işten çıkarmalardır. Gerek hamileliği nedeniyle performans düşüklüğü yaşayacağı ihtimali gerekse doğum izni, süt izni nedeniyle istihdam açığı oluşturacağı nedenleriyle, kadın işçilerin hamilelik nedeniyle, işveren tarafından iş akdinin fesih edilmesi günümüzde çokça rastlanılan bir durumdur.
İşbu makalemizde, hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçilerin haklarının neler olduğunu, işten çıkaran işverenlere uygulanabilecek müeyyidelerin neler olduğunu ve işverenlerin izlemeleri gereken yolları ele alacağız.
2.FESİH YÖNÜNDEN
İş akdi feshinde hamilelik, geçerli veya haklı bir fesih sebebi oluşturmamaktadır. Bu sebeple yapılan fesih, geçersiz feshin sonuçlarını doğuracaktır. İş Kanunu’na göre, iş güvencesine hükümlerinden yararlanabilen işçi (30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerinde çalışan ve 6 aydan fazla kıdemi olan işçi), hamilelik nedeniyle iş akdi fesih tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade davası açma hakkına sahiptirler. İş güvencesinden yararlanamayan ve iş akdi hamilelik nedeniyle fesih edilen işçiler ise, bildirim süresinin üç katı tutarında kötü niyet tazminatı isteme hakkına sahiptirler.
3.İŞ KANUNU KAPSAMINDA UYGULANACAK MÜEYYİDE
İşverenin, işyerinde çalışan kadın ve erkeklere eşit işlem uygulama yükümlülüğü vardır. Geçersiz feshin sonuçlarının (işe iade davası açma hakkı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı talep etme hakkı vb.) yanı sıra, hamilelik nedeniyle iş akdi fesih edilen işçinin, İş Kanunu’nun 5.maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesine aykırılığa dayanarak dört aya kadar ücret tutarında tazminat ve mahrum kalınan haklarını da talep etmek hakkı bulunmaktadır.(YARGITAY 9. H.D. E:2010/13065 K:2012/23353 T:18.6.2012)
4.SONUÇ
Hamilelik ve doğum nedeniyle iş akdinin feshi, geçersiz nedenle yapılan feshin sonuçlarını doğurmaktadır. Hamilelik nedeniyle iş akdi fesih edilen ve iş güvencesi kapsamında olan işçi işe iade davası açabilir. İş güvencesi hükümlerinden yararlanamayan işçi, kanunda yer alan kötü niyet tazminatını talep edebilir. Ayrıca hamilelik nedeniyle iş akdini fesih eden işveren, İş Kanunu kapsamında hüküm altına alınan eşit işlem yükümlülüğüne aykırı davrandığı için, işçinin dört aylık ücreti tutarında tazminatı ve yoksun kalınan haklarını talep etme hakkı doğacaktır.
Yukarıda açıklanan müeyyideler göz önüne alındığında, işverenlerin hamile olan kadın işçilere eşit davranmaları, iş akdi feshini hamilelik nedeni ile gerçekleştirmemeleri gereklidir. Hamile kadın işçinin iş akdi, hamilelik dışında başka bir nedenle fesih edilmek isteniyorsa mutlaka kanunda sayılan haklı nedenlerin veya geçerli nedenlerin varlığı ve bu nedenlerin somut delillerle ispatlanabilmesi durumlarında fesih işlemi gerçekleştirilmelidir. Söz konusu nedenler yok ise veya somut delillerle ispatlanamayacaksa hamile kadın işçinin iş akdinin fesih edilmesi işveren açısından riskli bir eylem olacaktır.
Av.Arb.Burcu Kuman
Hamilelik Nedeni İle İş Akdi Feshi, Hamilelik Nedeni İle İşten Çıkma konularında detaylı görüşmek için Aydıner & Arslan Hukuk Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.